Po szynach czy po drogach ?

Specjaliści zajmujący się transportem mówią, że lepsza jest kolej, inni wolą transport samochodowy. Problem ten dzieli również społeczności. Spór ten trwa od lat - na świecie i w Polsce. Czy możliwy jest zatem kompromis, umiejętnie wykorzystujący zalety obu tych systemów transportowych ?

Jednym z argumentów za budową autostrad jest zwiększający się tranzytowy transport towarowy. Tymczasem wcale nie musi się on odbywać po drogach. Z uwagi na mniejsze opory toczenia koła po szynie niż po asfalcie, do przewiezienia tego samego ładunku koleją zużywa się prawie 9 razy mniej energii niż ciężarówkami. Wiąże się to także ze znacznie mniejszymi kosztami oraz mniejszym zanieczyszczeniem powietrza, hałasem, wypadkami. Transport samochodowy ma jednak tę przewagę, że nie jest uzależniony od systemu torów i może odbywać się w systemie "od drzwi - do drzwi".

Trafny kompromis

Udaną próbą takiego kompromisu, a jednocześnie optymalnym rozwiązaniem jest transport kombinowany. Jest on   również coraz popularniejszy i w naszym kraju. Pomysł jest prosty: polega na przewozie towarów umieszczonych w tzw. znormalizowanych jednostkach ładunkowych (najczęściej różnego rodzaju kontenery, pojemniki naczepy siodłowe i nadwozia wymienne, czyli samochodowe skrzynie ładunkowe) różnymi środkami transportu. W Polsce jest to najczęściej wagon kolejowy, samochód ciężarowy, statek, prom.

Obecnie w Europie, mimo doskonałej sieci autostrad, transport kombinowany stanowi 10-15% przewozów kolejowych, a w Polsce tylko ok. 1%. Przez Alpy szwajcarskie ciężarówki przewożone są prawie wyłącznie koleją. Transport kombinowany był jedną z podstawowych kwestii w czasie przyjmowania Austrii do Unii Europejskiej.

Transport kombinowany jest to przewóz towarów przy wykorzystaniu co najmniej dwóch różnych gałęzi transportu. Podstawą kombinowania różnych gałęzi transportu w jeden łańcuch transportowy jest uzyskanie optymalnych relacji w zakresie czasu przewozu, jego kosztu oraz dostępności do określonej infrastruktury. Kombinowana oferta przewozowa łączy zatem korzyści poszczególnych gałęzi transportu.

Istnieje wiele odmian transportu kombinowanego: transport multimodalny, bimodalny i intermodalny. Różnią się one między sobą technologicznie, mają jednak wspólną cechę. W przewozach tych występuje jeden operator i jeden dokument przewozowy na całą trasę dostawy, co nie musi występować w tradycyjnym transporcie kombinowanym.

Zwykle pod pojęciem transport kombinowany rozumie się przewóz na zasadniczym odcinku transportem kolejowym połączonym z dowozem towaru na stację kolejową i odwozem ze stacji kolejowej transportem drogowym. Transport kolejowy ze względu na niskie koszty jednostkowe w przewozach na relacjach średnio- i długodystansowych jest w tym przypadku uzupełniony transportem drogowym o największej dostępności przestrzennej. Udaje się w tym układzie połączyć niskie koszty przewozu z bardzo dużą dostępnością przestrzenną. Obie gałęzie transportu dysponują specjalistycznym taborem, pozwalającym na przewóz praktycznie każdego towaru. Korzystna oferta kolei, z punktu widzenia czasu przewozu, (duża prędkość, brak przestojów, regularność połączeń) rekompensuje stratę czasu występującą podczas przeładunków. Środki transportu są tak dostosowane do siebie, a ładunki tak przygotowane do przewozu, że przeładunki z jednego środka transportu na drugi są maksymalnie uproszczone i nie wymagają wielu operacji. Transport kombinowany szynowo-drogowy staje się coraz bardziej popularny ze względu na to, iż większość nowobudowanych zakładów przemysłowych nie posiada własnych bocznic kolejowych. Dla przedsiębiorstw tych jest to jedyna możliwość wykorzystania zalet transportu kolejowego. Opłacalność transportu kombinowanego ujawnia się powyżej 500 km, a więc w przypadku PKP nadaje się znakomicie do obsługi przewozów międzynarodowych i tranzytu. Kolej wsparta ciężarówką jest atrakcyjnym, elastycznym systemem transportu: ładunek nie jest wożony od stacji do stacji, lecz od drzwi do drzwi, od klienta do klienta. Ten komfort zapewnia ruchliwy kooperant, dowożąc i odwożąc ładunki ciężarówką. W innych przypadkach w transporcie kombinowanym ruch dalekobieżny odbywa się statkami żeglugi śródlądowej lub morskiej przybrzeżnej a kolej jest tylko jednym z ogniw tego transportu.

                                                                                                                               D. K
   / autor tekstu znany administratorowi serwisu/