Sposoby nastawiania zwrotnic.

Do nastawiania zwrotnic w urządzeniach mechanicznych scentralizowanych potrzebna jest :

1. Dzwignia zwrotnicowa

2. Pędnia elastyczna

3. Naprężacz

4. Zwroty załomowe 

5. Napęd zwrotnicowy.

Dzwignie zwrotnicowe.

Dzwignie zwrotnicowe ustawione są na ławie dźwigniowej. Każda dźwignia składa się z podstawy, w której umieszczona jest oś dźwigni, trzonu dźwigni osadzonego na tej osi oraz tarczy linkowej. Trzon dźwigni nie jest na stale z tarczą linkową, lecz za pomocą dźwigienki sprzęgającej. Do rozprzęgnięcia trzona z tarczą potrzebna jest różnica sił, wynosząca 85 kG, działająca na jeden z ciągów pędni. Podczas przestawiania dźwigni, mimo że różnica sił jest większa do 85 kG, nie nastąpi rozprzęgnięcie dźwigni, gdyż pręt zapadkowy uniemożliwia to swoimi występami. Rozprzęgnięcie dzwigni sygnalizowane jest odpowiednim wskaźnikiem. Wartość siły rozprzęgania ustawiamy za pomocą regulacji naciągu sprężyny sprzęgającej (sposób regulacji prawdopodobnie kiedyś również opiszę). 

Dzwignie zazwyczaj znajdują się w położeniu górnym ( plusowym) co odpowiada zasadniczemu położeniu zwrotnicy. Po przełożeniu dźwigni do położenia dolnego ( minusowego) powoduje przesunięcie pędni o 500 mm. Jest to tak zwany skok pędni. W niektórych przypadkach np. przy zwiększonych długościach trasy pędni wymagany jest skok pędni wynoszący 600 mm. 

Dzwignie zwrotnic biorących udział w przebiegu są w różny sposób kontrolowane i zamykane w wymaganym położeniu ( zamki poddźwigniowe, skrzynia zależności).

Rys. 51. Działanie sprzęgła dźwigni zwrotnicowej
a - stan zasadniczy, b - rozpoczęcie przekładania dźwigni, c - dźwignia rozprzęgnięta (w lewo)
d - częściowe rozprzegniecie dźwigni przy zamkniętej drodze przebiegu; l - dźwigienka sprzęgająca,
2 - sprężyna sprzęgająca, 3 - występ sprzęgający tarczy linkowej, 4 - wskaźnik rozprzęgnięcia dźwigni
 5, 6, 7i 9 - występy pręta zapadkowego, 8 - wieniec zamykający, 10 - występ dźwigienki sprzęgającej, 
11 -nadlew tarczy linkowej

Pędnia elastyczna.

Do przenoszenia ruchu dźwigni nastawczej na napęd (zwrotnicowy, wykolejnicowy, sygnałowy lub rygiel) służy elastyczna pędnia drutowa. W pędniach sygnałowych stosuje się ocynkowany drut stalowy o średnicy 4 mm natomiast w pozostałych pędniach - o średnicy 5 mm. W miejscach w których pędnia zmienia kierunek o kąt większy niż 5 stopni oraz na zwrotach załomowych, naprężaczach, dźwigniach, napędach itp. stosuje się linki stalowe o średnicy 5.5 - 6 mm, z wkładką konopną ( niestety nowe linki mają wkładkę z jakiegoś włókna syntetycznego ).

Dopuszczalne długości pędni drutowych od dźwigni nastawczych do napędów nie powinny przekraczać :

1. 350 m - przy nastawianiu zwrotnic i wykolejnic

2. 500 m - przy ryglowaniu zwrotnic i wykolejnic

3. 1200 m - przy nastawianiu semaforów i tarcz ostrzegawczych wspólną dźwignią

4. 1500 m - przy nastawianiu tarcz ostrzegawczych oddzielną dźwignią.

Długości te mogą być zwiększone w szczególnych przypadkach pod warunkiem zastosowania odpowiednich urządzeń zmniejszających opory pędni.

Przy załamaniu się pędni w granicach 5 - 30 stopniu należy stosować zwroty odchylne, a przy ponad 30 stopni - zwroty załomowe. Długości linek muszą być zgodne z wytycznymi, ujętymi w instrukcji E20. Połączenia pędniowe wykonuje się za pomocą spon pędniowych, złączy i końcówek. Złącza należy rozmieszczać w ten sposób, aby podczas przesuwu pędni nie zaczepiały się o siebie. Każda pędnia powinna posiadać co najmniej dwie spony pędniowe ( dla umożliwienia wykonywania prób zerwania pędni) oraz po jednej śrubie naprężnej na każde 350m pędni. Śruby naprężne powinny być również umieszczone pomiędzy dźwignią nastawczą a naprężaczem. Śruby naprężne muszą być zabezpieczona przed samo rozkręcaniem za pomocą zawleczek. Nie jest wskazane malowanie spon pędniowych i śrub naprężnych lecz tylko ich natłuszczanie smarem stałym.

W pędniach nadziemnych stosuje się słupki z krążkami prowadniczymi. Słupki dla pędni drutowej sygnałowej ( średnica 4 mm) umieszcza się co 12 m a dla pozostałych - co 10 m. W łukach odległości te wynoszą odpowiednio 10 i 8 m.

Pędnie podziemne prowadzi się w kanałach stalowych o długości do 2 m. Jeżeli odległość pędni między drutami wynosi 40 mm ( prowadzonej wzdłuż toru) to stosuje się następujące wielkości kanałów : 

1. I    - dla 2 par pędni

2. II   -  dla 4 par pędni

3. III  - dla 6 par pędni

4. IV - dla 8 par pędni

5. V - dla 10 par pędni

6. VI - dla 12 par pędni

Przy wyjściach z nastawni odległość między drutami wynosi 140 mm.

Montaż linek w pędniach zwrotnicowych, wykolejnicowych i ryglowych

Naprężacz.

Naprężacze służą do :

· ciągłego utrzymywania naprężenia pędni wynoszące 700 N

· wyrównywania zmian długości pędni spowodowanych zmianami temperatury

· przy zerwaniu pędni drutowej doprowadzić zwrotnicę do końcowego położenia oraz spowodować rozprzęgnięcie dźwigni

· przy zerwaniu pędni sygnałowej doprowadzić do nastawienia na semaforze sygnału "Stój" 

Naprężacze dzielimy na wewnętrzne umieszczone w nastawni oraz zewnętrzne umieszczone poza nastawnią. Wewnętrzne dzielą się na pojedyncze oraz grupowe.

. Komora naprężaczy wewnętrznych pojedynczych

Pod względem przeznaczenia naprężacze dzielimy na zwrotnicowe i sygnałowe.

Naprężacz jest tak skonstruowany, że podczas przestawiania dźwigni nastawczej nie dopuszcza się do unoszenia ciężarów, lecz powoduje przesuw pędni. Zadanie to wykonuje urządzenie zaciskowe, współpracujące z zębatką.