PRZEKAŹNIKOWA BLOKADA STACYJNA.
Przedstawię tutaj obwody
przekaźnikowej blokady stacyjnej. Jest to jedna z wersji – taką mamy na trenie
sekcji. Od razu wyjaśniam, że układ stacji, jaki przedstawiam jest raczej
nigdzie niestosowany ( nie jest to stacja w rozumieniu przepisów). Założyłam
taki układ, aby nie zaciemniać czytelności schematów. A oto on:
Jak widać stacja ma dwie
nastawnie dysponujące NA i NB. taki układ wystarczy do zrozumienia istoty
działania blokady stacyjnej.
Przymnijmy, że nastawnia NB daje zgodę na wjazd pociągu na tor pierwszy. Wjazd
będzie się odbywał na semafor B okręgu nastawczego NA.
Na wstępie pokaże podstawowe schematy blokady. Jako pierwszy przedstawię obwód
przekaźnika Uz1.
Jak wynika ze schematu,
przekaźnik Uz1 w stanie zasadniczym jest wzbudzony. Odwzbudza się w
momencie dania pozwolenia. Ponowne wzbudzenie jest możliwe po wzbudzeniu się
przekaźnika Zz1
Następny obwód dotyczy dania pozwolenia.
W obwodzie tego przekaźnika
znajdują się przekaźniki utwierdzenia przebiegów wjazdowych oraz tarcz
manewrowych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że zestyki przekaźników utwierdzenia
są czasami bocznikowane przez zestyki przekaźników Kn. Ma to na celu
wyeliminowanie zbędnych zależności np. gdy semafor wyświetlony jest na inny tor
niż ten, na który dajemy zgodę a jego zestyk utwierdzenia jego drogi znajduje
się w obwodzie dania pozwolenia np. droga przebiegu H1/2 ( wjazd na tor 2). W
ten sam sposób wykluczone są pozostałe zależności dla większych ( faktycznych)
stacji.
Obwód przekaźnika Oz1
skalda się z elementów umieszczonych na obu nastawniach jest w zasadzie bardzo
prosty.
Bardziej skomplikowany jest obwód
przekaźnika przeciwtórnosci stacyjnej oraz przekaźników Zz1 i Pmz1
służących między innymi do zwalniania zgody.
Tutaj również w skład obwodu
wchodzą podzespoły obu nastawni, przy czym przekaźnik Zz1 i Pmz1
znajduje się na nastawni dającej zgodę a przekaźnik Pw na nastawni
otrzymującej zgodę
Działanie blokady.
Popatrzmy jak działają
poszczególne obwody.
Dyżurny ruchu nast. NA naciskając przycisk „dz1” daje pozwolenie nast. NA na
wjazd pociągu na tor 1.
Po naciśnięciu przyciski „dz1” wzbudza się przekaźnik „Dz1”.
Po wzbudzeniu się obwód zamyka
się dodatkowo przez zestyk własny przekaźnika „Dz1” uniezależniając się tym
samym od przycisku „dz1”. Oczywiście obwód kontroluje stany przekaźników
utwierdzenia i kontroli położenia rozjazdów.
Wzbudzony przekaźnik „Dz1” powoduje odwzbudzenie się przekaźnika „Uz1”.
Ten natomiast łącznie z wzbudzonym
poprzednio przekaźnikiem „Dz1” powoduje wzbudzenie się przekaźnika „Oz1” ma
nast. NA.
Na dyżurny ruchu nastawni NB może
podać sygnał zezwalający na wjazd na tor 2. Warto tutaj może zaznaczyć, że jak
wynika ze schematów istnieje możliwość w dania zgody z obu nastawni. Mija się
to jednak z celem no bo 2 pociągi nie mogą wjeżdżać na ten sam tor z
przeciwnych kierunków. Danie zgody z obu nastawni uniemożliwia jakikolwiek
wjazd. Zestyki przekaźników blokady stacyjnej wchodzą w obwód przekaźnika
sygnałowego.
W skład obwody zwrotu zgody wchodzą zależności nastawni, która otrzymała zgodę
( np. NA) jak i również elementy na nastawni dającej zgodę (NB).
Podanie semafora wjazdowego na sygnał zezwalający powiązane jest ściśle z
ustawieniem rozjazdów w odpowiednie położenie jak również z odwzbudzeniem się
przekaźnika utwierdzenia przebiegu.
W momencie odwzbudzenia się przekaźnika utwierdzenia – zakładamy, że pociąg
wjeżdża na semafor „B” – Ub oraz przy plusowym położeniu rozjazdu 3 ( jazda na
tor 1) odwzbudzi się przekaźnik Pw1 ( przeciwtórnosci stacyjnej).
Jak wynika ze schematu, przy odwzbudzonym przekaźniku utwierdzenia przebiegu
nie można wrócić zgody nawet przyciskiem. Musi być rozwiązana droga przebiegu –
przekaźnik utwierdzenia przebiegu wzbudzony.
Po wjeździe pociągu i rozwiązaniu się drogi przebiegu przekaźnik Ub wzbudza
się.
Rozpoczyna się proces samoczynnego zwrotu zgody.
Wzbudzony przekaźnik Ub wzbudzenie się przekaźnika pomocniczego Pmz1
znajdującego się na sąsiedniej nastawni NB.
Po wzbudzeniu się przekaźnika Pmz1 odwzbudza się przekaźnika Dz1.
Teraz następuje odwzbudzenie się
przekaźnika Oz1 na nastawni NA.
Odwzbudzony przekaźnik Oz1
powoduje wzbudzenie się przekaźnika przeciwtórnosci stacyjnej Pw1.
Następnie zestyki wzbudzonego Pw1 powodują wzbudzenie się przekaźnika Zz1 oraz
po określonym czasie odwzbudzenie się przekaźnika Pmz1. Jak wiadomo, przekaźnik
ten jest opóźniony na opadanie – nim opadnie to musi się wzbudzić przekaźnik
Zz1.
Następnie wzbudza się przekaźnik utwierdzenia zgody
powodując odwzbudzenie się przekaźnika Zz1.
Tym samym układ dania zgody wraca do stanu zasadniczego.
Odmiany
rozwiązań obwodów otrzymania zgody.
Poniżej przedstawię dwa
warianty zależności między przekaźnikami Oz a Dz. Są jeszcze i inne sposoby,
ale to nie istotne w tym opisie.
Tutaj chodzi tylko o zrozumienie działania blokady stacyjnej a nie
rozwiązania gotowe do zastosowania - od tego są albumy ( i projektanci).
Jeden ze sposobów wygląda tak:
Tutaj sprawa jest oczywista.
Wzbudzenie się przekaźnika otrzymania zgody automatycznie wyklucza możliwość
dania zgody w drugą stronę.
Inny sposób to rozwiązanie trzyprzewodowe.
Obydwa obwody pochodzą z „Albumu
urządzeń przekaźnikowych typu E” z1989r.