Poniżej pozwoliłem sobie na umieszczenie skanu fragmentu artykułu z automatyki kolejowej dotyczącego ciekawego rozwiązania stwierdzenia zajętości torów stacyjnych. Mamy na terenie sekcji takie obwody na jednej stacji. Mają one pewne wady i zalety. Jeżeli ktoś jest tym tematem zainteresowany to proszę o kontakt.
W obecnie pracujących na
sieci PKP urządzeniach mechanicznych srk kontrola zajętości torów stacyjnych
odbywa się wyłącznie na podstawie obserwacji torów przez personel służby
ruchu. W celu zwiększenia bezpieczeństwa ruchu pociągów, szczególnie w
trudnych warunkach atmosferycznych, jest konieczne wprowadzenie również do urządzeń
mechanicznych układów pozwalających na dodatkową kontrolę zajętości torów.
Układy te, zgodnie z przyjętymi
założeniami, będą pracowały na zasadach urządzeń pomocniczych i nie będą
wymagały zmian w dotychczasowym sposobie prowadzenia ruchu i obsłudze urządzeń
srk, jednakże ich podstawową funkcją jest uniemożliwianie podawania sygnałów
zezwalających na wjazd pociągu na zajęty tor.
Koncepcja, zaprojektowanie i
wykonanie układów KZT musiały uwzględnić fakt kolejnych modernizacji
-mechanicznych urządzeń srk na PKP, tj. dostosowanie układów KZT zarówno do
typu urządzeń z sygnalizacją świetlną, jak i do specyficznego ich typu -urządzeń
z tzw. „szafami aparatowymi inż. Suchanka", a wreszcie do najstarszego
ich typu — urządzeń z sygnalizacją kształtową.
1.
Układy torowe
Uwzględniając potrzeby PKP
na wykonanie układów KZT w urządzeniach mechanicznych w sposób
ekonomicznie i technicznie możliwy do szybkiego zrealizowania, koncepcją układu
opracowano z wykorzystaniem urządzeń EON, przy czym jednak odbiorniki urządzeń
EON wyposaża się dodatkowo w układy tzw. separatorów, stosowanych w obwodach
wysokiej częstotliwości systemu SOT-B.
Zastosowanie separatorów może zwiększyć zasięg działania EON do 400 m, a
zatem powstały możliwości uzyskania kontroli zajętości całego toru o długości
800 m, to jest o długości powszechnie występującej na PKP.
Rozważając różne możliwości usytuowania zespołów nadawczo-odbiorczych
EON zdecydowano, że eksploatacyjnie najkorzystniejsze będzie rozwiązanie
przedstawione na rysunku 1. Przedstawia on istniejący z jednej strony układ
typowego EON, stosowany w obwodach zwolnienia przebiegów oraz dodatkowy
nadajnik (lub EON przy ruchu dwukierunkowym) na przeciwnym końcu toru i dwa
dodatkowe odbiorniki z separatorami przyłączone pośrodku toru.
W ten sposób uzyskuje się kontrolę całego obwodu torowego, składającego się
z dwóch półobwodów, przy czym jeden z nich jest zasilany z nadajnika pracującego
EON, a drugi z nadajnika dodatkowego — o innej częstotliwości działania.
Taka konfiguracja nie powoduje zmian w działaniu urządzeń istniejących,
natomiast umożliwia wykorzystanie jej dla wszystkich przypadków występujących
w praktyce. Obecność osi taboru na dowolnym półobwodzie spowoduje
odwzbudzenie właściwego przekaźnika współpracującego z odbiornikiem, co
może być wykorzystane jako kryterium zajętości toru.
W przypadkach nietypowych, np. przy braku wyposażenia toru w urządzenia EON
i konieczności wyposażenia stacji w układy KZT, można na miejsce typowego
EON zainstalować tylko nadajnik, natomiast przy dwóch pracujących w obu końcach
toru urządzeniach EON, należy zmienić częstotliwość pracy jednego z
nich.
2.
Układy wykonawcze i zależnościowe
Do układów tych zalicza się
układy elektryczne, których zadaniem jest uniemożliwienie nastawiania sygnałów
zezwalających na wjazd pociągu na zajęty tor. Najprostsze byłoby
zastosowanie przekaźników I klasy, dostosowanych do współpracy z
odbiornikami EON, których zestyki wchodziłyby w bezpośrednie uzależnienie z
obwodami, np. sygnałowymi odpowiednich semaforów wjazdowych.
Z uwagi na wymagane dostosowanie układów wykonawczych do trzech różnych
rozwiązań stosowanych w urządzeniach mechanicznych, w których ze względu na
brak miejsca usytuowanie czterech przekaźników o stosunkowo dużym gabarycie
byłoby niemożliwe, alternatywnym rozwiązaniem jest wykorzystanie przekaźników
małogabarytowych typu JRF (ERF). Zastosowanie takich przekaźników wymaga
jednak sterowania ich obwodów przez zestyki przekaźników pośredniczących
dostosowanych do współpracy, z odbiornikami EON. Taki sposób jest obecnie
wykorzystywany w powszechnie występujących obwodach zwolnienia zastawek i
bloków Pu współpracujących z obwodami EON, przy czym praca przekaźników
pośredniczących (kontaktrony) jest kontrolowana w układach zwolnienia. Z
uwagi na występowanie tych przekaźników również i w układach KZT wydaje się
celowe, nawet przy traktowaniu tych urządzeń jako pomocnicze, aby układy
wykonawcze KZT zapewniały również kontrolę prawidłowości działania
kontaktronów. W przeciwnym wypadku zwarcie zestyku przekaźnika
kontaktronowego negowałoby sens wprowadzenia układów KZT do eksploatacji,
gdyż zwarcie zestyku dawałoby kryterium toru nie zajętego, bez: względu na
faktyczny stan zajętości toru w terenie. Z powyższych wzglądów układy
wykonawcze oparto o jedno rozwiązanie techniczne dla wszystkich przypadków
stosowania KZT w urządzeniach mechanicznych. Bazuje ona na układach i
konstrukcji zespołu grupowego dostosowanego do współpracy z EON. Zawiera
ona dwa przekaźniki typu ERF i dwa przekaźniki kontraktronowe dostosowane do
współpracy z odbiornikami EON. Zwarta konstrukcja zespołu
grupowego umożliwia jednolity montaż wszystkich koniecznych elementów
układu oraz wykonanie niezbędnych połączeń elektrycznych
w sposób
typowy, prosty
w produkcji seryjnej i łatwy w uruchomieniu eksploatacyjnym.
cd . patrz "Automatyka Kolejowa" nr 6/1987.
Jeżeli ktoś ma taki obwód a ma z nim problemy - to proszę sprawdzić napięcie odwzbudzenia się przekaźników H1 i H2 !!!.
Przy odrobinie szczęścia w doborze herkonów obwód działa bardzo dobrze - chyba że tory zaleje woda.