Rozpatrywanie obwodów zaczniemy
od obwodów przekaźnika sygnałowego "SA" oraz obwodu
przekaźnika utwierdzenia "Ua" i zwolnienia "Zwa"
przebiegu. Schematy te ściśle ze sobą współpracują, dlatego postanowiłem
omawiać je razem.
Aby ustawić sygnał wolna droga na
semaforze wjazdowym, należy ustawić prawidłowo drogę przebiegu tzn. przestawić
zwrotnice w odpowiednie położenie. Gdy spełnione są pozostałe warunki - można
nacisnąć przycisk wyświetlenia semafora. Jeżeli nie ma przeszkód - semafor
wyświetli się na sygnał "Wolna droga". A jak to się dzieje - dowiecie
się niebawem.
Opis skrótów i oznaczeń:
- zestyk
przekaźnika wzbudzonego
↓ - zestyk przekaźnika odwzbudzonego
SA - przekaźnik sygnałowy (S - oznaczenie przekaźnika sygnałowego, A -
nazwa sygnalizatora)
SA - uzwojenie przekaźnika
Ua - przekaźnik utwierdzenia drogi przebiegu ( U - oznaczenie przekaźnika
utwierdzenia, a - nazwa przebiegu)
Zwa - przekaźnik zwolnienia przebiegu ( Zw - oznaczenie przekaźnika
zwalniającego)
Kn .. - to już chyba wiadomo - zestyk przekaźnika kontroli
położenia napędu.
Iz .. - zestyk przekaźnika niezajętości rozjazdu
IT .. - zestyk przekaźnika niezajętości obwodu torowego
Uwaga - dla ułatwienia przyciski oznaczyłem jak (w) - wzbudzenie SA i
(o) - odwzbudzenie. W normalnych schematach tych oznaczeń nie stosuje się.
kolorem czerwonym będę rzeczy, na które
należy zwrócić uwagę - np. przycisk który naciskamy, zestyk własny przekaźnika
itp.
W omawianych obwodach, dla wjazdu
pociągu na tor 1 wzbudza się przekaźnik SA ( Rys 1) w obwodzie :
-24V, bezp., Zwa ↓, ITA ,
Iz2 , Kn1/2cd , Kn2ab , Kn3/4cd , IT1 ,
Iz3 , SA, (w)SA Ż, (o)SA ,
za , +
Jak z tego wynika, przed
wzbudzeniem się przekaźnik sygnałowy sprawdza wolność torów i rozjazdów oraz
położenie zwrotnic. Jeżeli którykolwiek z warunków nie jest spełniony to
przekaźnik SA nie wzbudzi się - również po wzbudzeniu naruszenie któreś
zależności np. zajęcie któregoś z odcinków izolowanych spowoduje natychmiastowe
odwzbudzenie się przekaźnika ( a co za tym idzie - ustawienie sygnału
"Stój" na sygnalizatorze).
No dobrze - przekaźnik SA wzbudził się po naciśnięciu przycisku. Ale przecież
nie będziemy trzymać cały czas naciśniętego przycisku - obwód musi sobie z tym
poradzić. No i faktycznie - poradził sobie. Proszę popatrzeć - równolegle do
przycisku dołączony jest zestyk własny przekaźnika SA. Po wzbudzeniu podtrzymuje
się własnym zestykiem - możemy śmiało puścić przycisk.
-24V, bezp., Zwa ↓ , ITA
, Iz2 , Kn1/2cd , Kn2ab , Kn3/4cd , IT1 ,
Iz3 , SA, SA, (o)SA , za
, +
A jak obsługa zechce sama ustawić
sygnalizator na sygnał "Stój"?. Nic prostszego - wyciąga ten sam
przycisk ( zazwyczaj jest 3-położeniowy) lub obsługuje przycisk odwołania
(o)SA.
Rozparzmy teraz wjazd na
tor 3. Aby tam mógł wjechać pociąg muszą być spełnione następujące warunki
: zwrotnica 1/2 w położeniu zasadniczym, zwrotnica 2ab w położeniu przełożonym,
w żadnym razie nie może być utwierdzona droga przebiegu dla przebiegu F (
semafor na "Stój"). Przyjęto, że po torze 3 nie może być przelotu -
czyli nie może odbywać się wyjazd bez zatrzymania.
Obwód sygnałowy dla tej drogi przebiegu wygląda tak:
-24V, bezp., Zwa
↓ , ITA , Iz2 , Kn1/2cd ,
Kn2ab ↓ ,IT3 , Uf
, SA, (w)SA ↓, SA , za , +
Dalej oczywiście bez zmian.
Obwód
utwierdzenia i zwolnienia drogi przebiegu.
Najpierw wiadomości o
utwierdzeniu i zwolnieniu. Droga przebiegu utwierdza się po wzbudzeniu się
przekaźnika sygnałowego. Do czasu zwolnienia przebiegu nie jest możliwe
przełożenie jakiegokolwiek rozjazdu wchodzącego w skład drogi przebiegu.
Zwolnienie przebiegu może nastąpić dopiero wtedy, gdy cały pociąg wjedzie na
dany tor lub poprzez użycie plombowanego przycisku "za" ( a - nazwa
przebiegu).
W stanie zasadniczym przekaźnik Ua jest wzbudzony w obwodzie :
-24V, bezp., Ua , SA Ż, Ua, -
Przekaźnik SA wzbudzając się
powoduje przerwę o obwodzie przekaźnika Ua -
przekaźnik ten odwzbudza się. Odwzbudzony przekaźnik Ua
powoduje przygotowanie obwodu do wzbudzenia przekaźnika Zwa lecz przekaźnik ten jeszcze pozostaje odwzbudzony.
Dopiero, gdy pociąg wjedzie na przedostatni odcinek izolowany ( w tym układzie
Iz3) to przekaźnik Zwa wzbudzi się w obwodzie :
-24v, bezp., Kn2ab , Iz3 Ż, Ua ↓, Zwa, -
Wzbudzony przekaźnik Zwa swoim zestykiem przygotowuje obwód przekaźnika Ua do wzbudzenie. Przerwie również dodatkowo obwód
przekaźnika sygnałowego - przy czym należy pamiętać, że wjazd pociągu na
pierwszy odcinek izolowany ( tutaj ITA) powoduje odwzbudzenie się SA z dalszymi
konsekwencjami.
Wjazd pociągu na odcinek IT1 powoduje dalsze przygotowanie obwodu Ua - w dalszym ciągu obwód jest rozwarty poprzez
odwzbudzony przekaźnik Iz3 !. Dopiero gdy ostatnia oś pociągu opuści odcinek
Iz3 ( przy równoczesnym pozostaniu na odcinki IT1) nastąpi wzbudzenie się
przekaźnika Ua obwodzie:
-24v, bezp., Kn2ab , Iz3 ,IT1 ↓, Zwa , SA Ż, Ua, -
I tak urządzenia wróciły do stanu
zasadniczego. Chyba wszystko jasne ?.
Pytania kierować pod adres usrk@poczta.onet.pl