Pierwsze
urządzenia systemu SPA-1 zaczęto budować w 1981roku i jest to obecnie
najliczniejsza grupa sygnalizacji pracujących na kolejach polskich (502
komplety urządzeń). Po raz pierwszy wykorzystano elementy elektroniki tranzystorowej
i cyfrowej (tranzystory, ośmiowejściowe bramki NOR oraz przerzutniki Schmitta)
do obróbki sygnałów z czujników oraz realizacji niektórych funkcji sterowania i
kontroli. Grupa przekaźników klasy C typu JRF i ERF realizuje funkcje kontrolne
i wykonawcze. Elementami oddziaływania są czujniki ELS-3, a w strefie przejazdu
dodatkowo zabudowano czujniki EON-1 kontrolujące zajętość całej strefy
przejazdu. Zastosowanie EON-a wynikało z tego że zasięg stref „b” i „c”
czujnika ELS-3 był niewielki (mniej niż 1 m) i niemożliwe było objęcie całej
strefy przejazdu. Urządzenia SPA-1 zbudowane były z zestawów (bloków) w których
umieszczone były wtykowe przekaźniki i elektroniczne układy MER. Zastosowane
zostały następujące zestawy:
· SPLC – Zestaw sterujący w zależności od
kierunku ruchu pojazdu szynowego zestaw ten wytwarza sygnały sterujące i
przesyła do zestawu SPWB. Realizuje funkcje sterujące dla jednego toru.
Zawiera elektroniczne zespoły MER w ilości i typie zależnym do sytuacji
terenowej przejazdu. Zespoły MER tworzą dwa identyczne układy A i B w tym
zestawie.
· SPWB – Zestaw kontrolno-wykonawczy: włącza i
wyłącza światła sygnalizatorów drogowych, dzwony i napędy półrogatek na
podstawie sygnałów z zestawów SPLC, urządzeń EON kontrolujących strefę
przejazdu lub własnych układów kontroli pracy sygnalizacji. Zestaw ten wytwarza
sygnał kontrolny do powtarzacza na posterunku ruchu
i jednocześnie odbiera sygnały zdalnego wyłączenia z posterunku ruchu i
realizuje go. Zawiera przekaźniki JRF, ERF i elementy MER.
· SPZB – Zestaw zasilający dostarcza napięcia
stabilizowanego do zestawów logicznych i niektórych przekaźników w zestawie
kontrolno wykonawczym.
· SSPC – Zestaw bezpiecznikowy zawiera
bezpieczniki obwodów stało-
i zmiennoprądowych, a w nowszych wykonaniach również lampkę kontrolną K
informującą o stanie pracy sygnalizacji.
Działanie
zestawu logicznego SPLC jest zależne od połączeń na wtykach programowych kasety
zestawu. Wykonane są one zgodnie z tablicą funkcjonalną i wynikają z układu
terenowego przejazdu.
Rys.
3.1. Schemat blokowy części
sterującej SPA-1
Układy
rozpoznania kierunku K współpracują bezpośrednio z czujnikami zabudowanymi w
torze. Ich zadaniem jest rozpoznanie kierunku ruchu pociągu oraz nie reagowanie
na impulsy o niewłaściwej polaryzacji i zbyt krótkim czasie trwania ( mniej niż
2 ms), a także wydłużenie impulsów wejściowych o czas 5-10 ms.
Układy bistabilne B są elementami pamięciowymi pełnią funkcje sterujące i
kontrolne równoległości pracy.
Układ wyłączający i sumy T powoduje wystawienie sygnałów włączenia i wyłączenia
urządzeń ostrzegawczych.
W sygnalizacji systemu SPA-1 sygnalizatory drogowe posiadają dwie poziomo
umieszczone komory świateł oddzielnie dla żarówek kanału A i B. Żarówki kanałów
migają na przemian co wymusiło synchronizację naprzemiennego migania. Wszystkie
rozwiązania opracowane później mają identyczny system wyświetlania sygnałów na
sygnalizatorach drogowych.
Zastosowane też zostały licencyjne napędy rogatkowe S6 JEGD-5. Sygnalizacja ta
mogła również być powiązana z urządzeniami srk.
Pracuje również sygnalizacja sterowana odcinkami samoczynnej blokady liniowej.
W ostatnich kilku latach czujniki magnetyczne ze względu na swoją zawodność w
wielu sygnalizacjach zostały zastąpione czujnikami CTI.